Το ουρικό οξύ αποτελεί φυσιολογικό προϊόν μεταβολισμού των κυττάρων. Κυκλοφορεί στο αίμα και τα δύο τρίτα της ποσότητας αποβάλλονται μέσω των ούρων.

Όταν σε εξετάσεις αίματος βρεθεί ότι οι τιμές του ουρικού οξέος ξεπερνούν τα 7mg/dL (υπερουριχαιµία), είναι πιθανό να δημιουργηθούν άλατα, τα οποία εναποτίθενται με τη μορφή κρυστάλλων στους ιστούς και προκαλούν ουρική αρθρίτιδα, τη λεγόµενη ποδάγρα, που προσβάλλει κυρίως τα κάτω άκρα (το µεγάλο δάκτυλο του ποδιού και το γόνατο).

Το αυξημένο ουρικό οξύ αποτελεί όμως και σημαντικό παράγοντα κινδύνου για το καρδιαγγειακό σύστημα. Συγκεκριμένα, ασθενείς µε υπερουριχαιµία είναι πιο πιθανό να εµφανίσουν αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (1,4 φορές πιο πιθανό συγκριτικά µε ανθρώπους µε φυσιολογικές τιµές ουρικού οξέος) και περιφερική αρτηριοπάθεια.

Το ουρικό οξύ είναι μια ουσία που φυσιολογικά παράγεται στον οργανισμό ως αποτέλεσμα του μεταβολισμού των πουρινών (μιας ομάδας πρωτεϊνών) στα κύτταρα.

Τα επίπεδα του ουρικού οξέως αυξάνονται όταν κάποιος ακολουθεί διατροφή πλούσια σε πουρίνες (π.χ. πολλά εντόσθια, αντσούγιες, ρέγγες, κρεατόσουπες, αλλαντικά, μπίρες) ή παίρνει ορισμένα φάρμακα (λ.χ. διουρητικά) και δεν λειτουργούν φυσιολογικά οι νεφροί.

Ειδική κατηγορία αποτελούν όσοι έχουν εµφανίσει στο παρελθόν επεισόδιο ουρικής αρθρίτιδας, καθώς έχουν κατά 25% αυξηµένο κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου.

Επίσης τα υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος σε νεαρή ηλικία προβλέπουν τη µελλοντική ανάπτυξη υπέρτασης. Πώς να ελέγξετε το ουρικό οξύ.

Εάν έχετε υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος (που επηρεάζονται άµεσα από τις διατροφικές συνήθειες), µπορείτε να τα µειώσετε µε τους εξής τρόπους:

Να αποφεύγετε:

-Tο κυνήγι

-Τον ζωμό και τις σάλτσες κρέατος

-Το συκώτι και τα εντόσθια

-Το μπέικον

-Τα αμύγδαλα

-Tα αλμυρά σνακς (πατατάκια, γαριδάκια)

-Τα μύδια, τα χτένια, τη ρέγκα το σκουμπρί, τις σαρδέλες, τις αντσούγιες, το αυγοτάραχο

Να μειώσετε:

-Tα αλκοολούχα ποτά

-Τα τηγανητά

-Τις τροφές που περιέχουν φρουκτόζη

Προσπαθείστε να:

-Πίνετε άφθονα υγρά (νερό, χυμούς, τσάι)

-Χάσετε τα περιττά κιλά

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της νόσου είναι πολύ χαρακτηριστικά και τα βασικά είναι τα εξής δύο:

-Απότομος και έντονος πόνος

-Ερυθρότητα και διόγκωση στην πρώτη άρθρωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού

Ειδικά στις ηλικιωμένες γυναίκες, όμως, μπορεί να προσβληθούν αρκετές αρθρώσεις μαζί, με συνέπεια μερικές φορές να εκλαμβάνεται λανθασμένα ως ρευματοειδής αρθρίτιδα. Αν η ουρική αρθρίτιδα δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως και αφεθεί να εξελιχθεί μπορεί να δημιουργηθούν ενοχλητικές συσσωρεύσεις ουρικών κρυστάλλων κάτω από το δέρμα ή ακόμα και νεφρολιθίαση (πέτρες στα νεφρά).

Φυσιολογικές τιμές

Για να ελέγξει κανείς τα επίπεδα του ουρικού οξέως, κάνει αιματολογικές εξετάσεις.

Οι φυσιολογικές τιμές κυμαίνονται μεταξύ 3,5 και 6,8 mg/dl.

Όσοι έχουν τιμές πάνω από 6,8 mg/dl, που είναι το ανώτατο φυσιολογικό διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν εκτός από νεφρολιθίαση, ουρική αρθρίτιδα και καρδιαγγειακά προβλήματα.

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία αρχίζει με αλλαγές στον τρόπο ζωής, ώστε να περιοριστεί η κατανάλωση πουρινών. Συνιστάται η αποφυγή κρέατος και παραγώγων κρέατος, ο περιορισμός της κατανάλωσης πουλερικών και θαλασσινών και προτίμηση σε άλλες πηγές πρωτεΐνης (όπως τα γαλακτοκομικά με λίγα λιπαρά, το τόφου, οι ξηροί καρποί, τα όσπρια κ.λπ.).

Το αλκοόλ πρέπει να αποφεύγεται (ή έστω να μην υπερβαίνει το ένα ποτηράκι την ημέρα), το ίδιο και τα αναψυκτικά με ζάχαρη.

Η συστηματική αυξημένη κατανάλωση καφέ (και ίσως τσαγιού) μπορεί να μειώσει τα επίπεδα ουρικού οξέος. Οι χυμοί κερασιών και άλλων φρούτων με σκούρο χρώμα (όπως τα κόκκινα σταφύλια και τα μούρα) επίσης μπορεί να είναι προστατευτικοί και να μειώνουν τον κίνδυνο νέων κρίσεων.

Βοηθάει πολύ επίσης η κατανάλωση άφθονου νερού (συνιστώνται 1-2 λίτρα νερό την ημέρα, συν 1-2 λίτρα από άλλα υγρά).

Η ουρική αρθρίτιδα είναι μια φλεγμονώδης πάθηση που εκδηλώνεται όταν τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα είναι αυξημένα (υπερουριχαιμία).

Τα αίτια της υπερουριχαιμίας δεν είναι πάντοτε σαφή, έχει διαπιστωθεί όμως ότι τα επίπεδα του ουρικού οξέος στο αίμα καθορίζονται σε σημαντικό βαθμό από τα γονίδια. Το υπερβολικό σωματικό βάρος, η κατάχρηση αλκοόλ και η υπερκατανάλωση κρέατος και ψαριού συμβάλλουν επίσης στην εκδήλωση της ουρικής αρθρίτιδας.

Όταν το ουρικό οξύ είναι αυξημένο, μπορεί να σχηματίσει κρυστάλλους στις αρθρώσεις, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται πόνος, ακαμψία και οίδημα.

Δείτε πέντε απαραίτητα μέτρα που πρέπει να λάβετε ώστε να αποφύγετε μια κρίση ουρικής αρθρίτιδας.

1. Μείωση του σωματικού βάρους: Για τα άτομα με υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος, απαιτείται σταδιακή απώλεια βάρους μέσω της σωστής διατροφής και της σωματικής άσκησης.

2. Περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ: Τα αλκοολούχα ποτά και κυρίως η μπύρα περιέχουν υψηλά επίπεδα πουρινών, ένα είδος οργανικών ενώσεων που συμβάλλουν στην εκδήλωση της ουρικής αρθρίτιδας.

3. Κατανάλωση πολλών υγρών: Η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού εξασφαλίζει πως τα νεφρά απομακρύνουν αποτελεσματικότερα το ουρικό οξύ από το σώμα. Θα πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά τουλάχιστον δύο λίτρα υγρών, προερχόμενα από το νερό, τα φρούτα, τα λαχανικά και κάθε είδους ποτά χωρίς ζάχαρη και τεχνητά πρόσθετα.

4. Περιορισμός της κατανάλωσης πουρινών: Όταν διασπώνται, οι πουρίνες παράγουν ουρικό οξύ. Σημαντικές ποσότητες πουρινών περιέχουν όλα τα είδη κόκκινου κρέατος, τα ψάρια και κυρίως όσα περιέχουν πολλά λίπη αλλά και τα πουλερικά.

5. Περιορισμός της κατανάλωσης ζάχαρης: Η ζάχαρη συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους. Παράλληλα, πολλά σνακ και ποτά περιέχουν φρουκτόζη, η οποία αυξάνει τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα.