Τι προκαλεί τη νόσο του Πάρκινσον;

Οι κινήσεις μας ελέγχονται από νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Για να γίνει η έναρξη της κίνησης, τα κύτταρα μεταβιβάζουν ερεθίσματα το ένα στο άλλο - και στο υπόλοιπο σώμα - χρησιμοποιώντας νευροδιαβιβαστές. Στους υγιείς ανθρώπους , τα μηνύματα αυτά μεταβιβάζονται ομαλά. Όμως, στους ασθενείς με τη νόσο του Πάρκινσον, τα μηνύματα παρεμποδίζονται και δεν μεταβιβάζονται ομαλά στους μυς. Τότε ανακύπτουν και τα προβλήματα ελέγχου της κίνησης.

Τα μηνύματα δεν καταφέρνουν να μεταβιβαστούν σωστά λόγω έλλειψης ντοπαμίνης - ενός από τους νευροδιαβιβαστές που εμπλέκονται στον έλεγχο της κίνησης. Στους ανθρώπους που πάσχουν από τη νόσο του Πάρκινσον, το 70 με 80% των κυττάρων που παράγουν ντοπαμίνη έχουν εκφυλιστεί και πεθάνει. Αυτό συμβαίνει κυρίως σε μία μικρή περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται μέλαινα ουσία. Όταν υπάρχει ανεπάρκεια ντοπαμίνης, τα νευρικά κήτταρα δεν λειτουργούν σωστά και δεν μπορούν να μεταβιβάσουν μηνύματα στον εγκέφαλο, με συνέπεια την εμφάνιση των συμπτωμάτων της νόσου του Πάρκινσον.

Αν και η ντοπαμίνη είναι ο κύριος νευρομεταβιβαστής που επηρεάζεται, στη νόσο του Πάρκινσον μπορούν να παρατηρηθούν διαταραχές και σε άλλους νευρομεταβιβαστές. Αυτό ερμηνεύει εν μέρει τον λόγο που η απλή υποκατάσταση της ντοπαμίνης δεν φέρνει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Οι διαταραχές και άλλων νευροδιαβιβαστών μπορεί επίσης να ερμηνεύσουν τον λόγο για τον οποίο υπάρχουν τόσα πολλά μη-κινητικά συμπτώματα στη νόσο του Πάρκινσον.

Δεν είναι ξεκάθαρος ο λόγος που τα κύτταρα που παράγουν ντοπαμίνη εξαντλούνται τόσο γρήγορα. Γενικά θεωρείται ότι εμπλέκονται πολλαπλοί παράγοντες και η σύγχρονη έρευνα ενοχοποιεί τη γήρανση, ιούς, γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Επίσης δεν είναι ξεκάθαρος ο λόγος που συγκεκριμένοι άνθρωποι εκδηλώνουν τη νόσο του Πάρκινσον και όχι κάποιοι άλλοι.

Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα;

Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται σταδιακά, αρχικά στη μία μόνο πλευρά του σώματος, αλλά καθώς η εξελίσσεται η νόσος του Πάρκινσον, προσβάλλονται και οι δύο πλευρές. Κάθε άτομο θα αντιμετωπίσει διαφορετικά συμπτώματα, όσον αφορά τη βαρύτητα και τον ρυθμό επιδείνωσης, και μπορεί να παρατηρηθούν αυξομειώσεις από μέρα σε μέρα, με αποτέλεσμα την ύπαρξη "καλών" και "κακών" ημερών..

Τα τρία κύρια φυσικά, κινητικά-συμπτώματα είναι:

• Τρόμος : Μπορεί να προσβάλλει τα χέρια και τα πόδια. Ο τρόμος είναι πιο έντονος κατά την ηρεμία, και μάλιστα βελτιώνεται κατά την επιτέλεση μιας δοκιμασίας. Μία άλλη κατάσταση που ονομάζεται Ιδιοπαθής Τρόμος συχνά διαγιγνώσκεται λανθασμένα ως ΝΠ καθώς προκαλεί και αυτή τρόμο,όχι όμως κατά την ηρεμία, αλλά κατά την επιτέλεση ,μιας δοκιμασίας.
• Μυϊκή δυσκαμψία : προκαλεί μείωση της ευλυγισίας κατά τη διάρκεια της κίνησης.
• Βραδυκινησία : προκαλεί βραδύτητα, το σύμπτωμα αυτό δυσκολεύει πολύ την έναρξη της κίνησης.

Η ισορροπία και η στάση μπορεί να διαταραχθεί με την εξέλιξη της νόσου του Πάρκινσον, με αποτέλεσμα προβλήματα στην βάδιση, την στροφή σε όρθια και ύπτια θέση, όπως όταν κάθεται ή σηκώνεται κανείς από την καρέκλα ή το κρεβάτι. Η αδυναμία στατικής ισορροπίας καταγράφεται από ορισμένους ως τέταρτο κύριο σύμπτωμα.

Η επικοινωνία μπορεί επίσης να είναι δυσχερής. Ο λόγος, η έκφραση του προσώπου, η γλώσσα του σώματος και η γραφή επηρεάζονται σε πολλούς ανθρώπους. Η έκφραση του προσώπου και η γλώσσα του σώματος είναι πολύ σημαντικές καθώς αποκαλύπτουν συναισθήματα. Οι ασθενείς με νόσο του Πάρκινσον μπορεί να μη γίνουν κατανοητοί λόγω της αλλοίωσης και της βραδύτητας των εκφράσεων του προσώπου, και της ελαχιστοποίησης της γλώσσας του σώματος. Ορισμένοι ασθενείς με ΝΠ αναφέρουν ότι δεν μπορούν να δείξουν στους άλλους πώς αισθάνονται.

Άλλα συμπτώματα είναι διαταραχές ύπνου, κατάθλιψη και άγχος, πόνος και κόπωση. Στα όψιμα στάδια της νόσου μπορεί επίσης να εμφανιστούν διαταραχές στην κατάποση και τη μνήμη.

Καθώς εξελίσσεται το Πάρκινσον

Η εξέλιξη είναι συνήθως πολύ σταδιακή. Πολλοί ασθενείς αναφέρουν ότι είχαν τη νόσο του Πάρκινσον αρκετό καιρό - συχνά δύο με τρία χρόνια - προτού αναζητήσουν επίσημη διάγνωση. Συχνά οι ασθενείς αναγκάζονται να απευθυνθούν σε γιατρό, μόνο όταν τα συμπτώματά τους γίνουν αντιληπτά ή δυσχεραίνουν τις καθημερινές δραστηριότητές τους.

Τα συμπτώματα και η ανταπόκριση στη θεραπεία διαφέρουν από άτομο σε άτομο, συνεπώς δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί με ακρίβεια η εξέλιξη της νόσου. Για ορισμένους μπορεί να χρειαστούν αρκετά χρόνια για την πλήρη εξέλιξη της νόσου, ενώ για άλλους μπορεί να χρειαστούν λιγότερα.

Πώς αντιμετωπίζεται η νόσος του Πάρκινσον;

Η διάγνωση της νόσου του Πάρκινσον δεν είναι εύκολη διότι τα συμπτώματα της νόσου μοιάζουν με τα συμπτώματα άλλων νευρολογικών διαταραχών, και κάθε περίπτωση είναι μοναδική.

Ο ειδικός γιατρός, ο νευρολόγος, θα αναζητήσει δύο ή περισσότερα από τα τρία κύρια συμπτώματα (τρόμος, δυσκαμψία και βραδύτητα των κινήσεων/βραδυκινησία) και ο τρόπος που εξελίσσονται τα συμπτώματα. Στη συνέχεια, θα αξιολογηθεί το γενικό ιατρικό ιστορικό σας και θα υποβληθείτε σε κλινική εξέταση προτού τεθεί η διάγνωση. Ορισμένες φορές μπορεί να χρειαστούν διάφορες εξετάσεις που θα διαρκέσουν αρκετό χρόνο, προτού επιβεβαιωθεί η διάγνωση.

Παρότι το όργανο που προσβάλεται είναι ο εγκέφαλος, η αξονική τομογραφία εγκεφάλου δεν επιβεβαιώνει συνήθως τη διάγνωση της νόσου του Πάρκινσον. Ορισμένες τομογραφίες μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να αποκλείσουν άλλες διαταραχές που προκαλούν παρόμοια συμπτώματα, αλλά η επιβεβαίωση της νόσου του Πάρκινσον βασίζεται στην αξιολόγηση των συμπτωμάτων και τη φυσική εξέταση.

Πώς αντιμετωπίζεται η νόσος του Πάρκινσον;

Αν και οι θεραπείες της νόσου του Πάρκινσον συνεχώς βελτιώνονται, οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη βρει τρόπο να αποτρέψουν ή να θεραπεύσουν τη νόσο. Ωστόσο, τα συμπτώματα μπορεί να ελεγχθούν αποτελεσματικά, συχνά με τη χρήση ενός συνδυασμού από τα ακόλουθα:

• Φαρμακευτική αγωγή
• Οι συμβατικές θεραπείες, όπως η φυσικοθεραπεία, η εργοθεραπεία, η λογοθεραπεία και η ορθοφωνική αγωγή
• Συμπληρωματικές θεραπείες, όπως η αρωματοθεραπεία, η ρεφλεξολογία, η γιόγκα και το τάι τσι
• Χειρουργικές θεραπείες

Δεν υπάρχει μία και μόνη, ιδανική θεραπεία διότι η πάθηση αυτή επιδρά σε κάθε άτομο με διαφορετικό τρόπο. Θα πρέπει να συνεργαστείτε με τον γιατρό σας για να καταλήξετε στον καλύτερο συνδυασμό θεραπειών για την περίπτωσή σας. Θα χρειαστούν τακτική παρακολούθηση και προσαρμογές στη θεραπεία καθώς μεταβάλλονται τα συμπτώματά σας.

Ποιος αναλαμβάνει την αντιμετώπιση της νόσου του Πάρκινσον;

Πολλοί και διαφορετικοί επαγγελματίες υγείας μπορούν να σας βοηθήσουν. Η "Διεπιστημονική Ομάδα" περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα επαγγελματιών - ορισμένοι εκ των οποίων σας βοηθούν άμεσα, ενώ άλλοι σε δεύτερο χρόνο. Όμως το άτομο που θα συναντάτε συχνότερα, θα είναι ο οικογενειακός σας γιατρός και ένας γιατρός με ειδικό ενδιαφέρον για τη νόσο του Πάρκινσον. Θα αξιολογήσουν τα συμπτώματά σας, θα σας συνταγογραφήσουν και θα προσαρμόσουν τα φάρμακά όποτε αυτό είναι απαραίτητο και θα σας δώσουν γενικές συμβουλές για τα καθημερινά προβλήματα της νόσου του Πάρκινσον. Είναι σημαντικό να έχετε καλή σχέση με τους ανθρώπους αυτούς, ώστε να αισθάνεστε άνετα να συζητήσετε οποιαδήποτε προβλήματά σας.

Η Διεπιστημονική ομάδα είναι ένα σύνολο επαγγελματιών που είναι διαθέσιμοι να παράσχουν ένα πλήρες πρόγραμμα φροντίδας που θα αντιμετωπίσει όλες τις άμεσες και μελλοντικές σας ανάγκες. Για παράδειγμα, οι διαιτολόγοι θα σας βοηθήσουν να μάθετε τα φαγητά που πρέπει να τρώτε για να είστε υγιείς, ο φαρμακοποιός παρέχει συμβουλές για την λήψη της φαρμακευτικής αωγής, και φυσικοθεραπευτές θα σας βοηθήσουν να παραμείνετε δραστήριοι.

• Διεπιστημονική Ομάδα

Ρωτήστε τον γιατρό σας για τις υπηρεσίες που παρέχει ο κάθε ένας από αυτούς τους ειδικούς και μη φοβάστε να ζητήσετε να παραπεμφθείτε σε κάποιον από αυτούς εάν νομίζετε ότι θα βοηθήσουν τις προσωπικές σας ανάγκες.

Περισσότερες πληροφορίες και υποστήριξη σχετικά με τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια είναι διαθέσιμα από την Εταιρεία για τα Εγκεφαλικά Επεισόδια – www.stroke.org.uk ή την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τα Εγκεφαλικά Επεισόδια –www.safestroke.org.

πηγή: http://www.epda.eu.com/gr/parkinsons/in-depth/parkinsonsdisease/